Động Cơ Chống Cháy Nổ ??
Trong các môi trường sản xuất công nghiệp có chứa khí, bụi, hóa chất dễ cháy, việc sử dụng động cơ thông thường có thể là một quả bom hẹn giờ. Động cơ điện sinh nhiệt, có tia lửa tại chổi than, vòng trượt, mạch điều khiển… rất dễ trở thành nguồn gây cháy nổ. Đó là lý do tại sao động cơ chống cháy nổ (Explosion-proof Motor) ra đời – và luôn bắt buộc trong nhiều ngành đặc thù.
✅ Bắt buộc dùng nếu khu vực làm việc có nguy cơ cháy nổ do khí gas, bụi dễ cháy, hoặc hơi hóa chất:
Ngành nghề | Môi trường | Rủi ro cháy nổ |
---|---|---|
Dầu khí | Khu vực chứa gas, xăng dầu | Rất cao |
Hóa chất | Xưởng sản xuất, bồn trộn dung môi | Cao |
Mỏ than | Hầm lò, bụi than mịn | Rất cao |
Thực phẩm | Nhà máy xay xát, silo bột | Trung bình - cao |
Sơn – mực in | Buồng trộn sơn, hệ thống hút khí | Cao |
Xử lý nước thải | Khu vực chứa khí metan, H2S | Cao |
⚠️ Lưu ý: Trong các khu vực được phân loại “Zone 1” hoặc “Zone 2” theo tiêu chuẩn ATEX hoặc IECEx (giải thích bên dưới), bắt buộc phải sử dụng thiết bị chống cháy nổ.
Là loại động cơ được thiết kế đặc biệt để không phát sinh tia lửa ra ngoài, chịu được áp suất nổ bên trong, và ngăn không cho khí dễ cháy lọt vào bên trong motor.
Vỏ động cơ dày, khít, bằng gang hoặc thép chống nổ
Ron kín chống bụi, chống hơi gas lọt vào
Vòng bi và phớt được gia công chính xác
Hệ thống dây dẫn bọc thép chống nhiệt
Không có khe hở cho tia lửa lọt ra ngoài
Zone 0: Luôn luôn có khí nổ (chỉ thiết bị đặc biệt được dùng)
Zone 1: Có khả năng xuất hiện khí nổ trong quá trình vận hành
Zone 2: Chỉ thỉnh thoảng xuất hiện khí nổ
→ Động cơ sẽ được phân loại Ex d, Ex e, Ex n, tùy thuộc vào cấu tạo chống nổ.
Tuân theo tiêu chuẩn IEC 60079 – tương tự ATEX, nhưng được sử dụng phổ biến tại Châu Á và quốc tế hơn.
Class I, Division 1: Khí dễ cháy tồn tại thường xuyên
Class I, Division 2: Khí dễ cháy chỉ xuất hiện bất thường
Class II: Môi trường bụi cháy
Class III: Môi trường sợi dễ cháy (gỗ, dệt...)
Mã ví dụ | Giải nghĩa |
---|---|
Ex d IIB T4 Gb | Vỏ chịu nổ, dùng cho khí nhóm IIB, cấp nhiệt T4 (135°C), lắp ở Zone 1 |
Ex e IIC T3 | Tăng cường chống cháy, dùng được cho khí dễ cháy cấp cao nhất (IIC) |
IP66 | Chống bụi hoàn toàn và chống nước mạnh (rửa áp lực cao) |
Class F hoặc H | Cấp cách điện cao, chịu được nhiệt độ tới 180°C |
Dùng động cơ thường trong khu vực có khí gas → Tia lửa phát sinh → Cháy nổ
Dùng sai chuẩn (Zone 2 nhưng motor chỉ đạt Ex n) → Bị từ chối bảo hiểm, phạt hành chính
Chọn sai cấp nhiệt T3 thay vì T4 → Động cơ nóng quá mức gây cháy
Lắp không đúng quy trình – không có ống luồn chống cháy, không có ron kín đầu cáp → khí lọt vào vỏ
Môi trường | Chuẩn khuyến nghị | IP | Cấp cách điện |
---|---|---|---|
Xưởng sơn | Ex d IIB T4 | IP65/IP66 | Class F |
Mỏ than | Ex d IIB hoặc IIC T4 | IP66 | Class H |
Trạm bơm dầu | Ex d IIB T4 | IP66 | Class F hoặc H |
Xưởng gỗ, bột | Ex tD A21 T125°C | IP65 | Class F |
Động cơ chống cháy nổ không chỉ là giải pháp kỹ thuật – mà là giải pháp sinh mạng trong các môi trường nguy hiểm. Chi phí cao hơn nhưng giúp tránh được cháy lớn, thiệt hại hàng tỷ đồng và thậm chí là sinh mạng con người. Khi thiết kế hoặc cải tạo nhà máy, tuyệt đối không được lắp đặt tùy tiện nếu khu vực có rủi ro cháy nổ – phải khảo sát, phân loại zone và chọn đúng thiết bị theo chuẩn quốc tế (ATEX, IECEx, NEC...)
=>> quý khách có nhu cầu tư vấn và lắp đặt động cơ chống cháy nổ theo công việc cụ thể xin liên hệ lại thuận phát để được tư vấn rõ hơn ,chúc quý khách luôn phát triển trong công việc